Sıtma Hakkında - MOB Sistem -

Sıtma dişi anofel cinsi sivrisineklerdeki parazitlerin insanları ısırması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastalık nöbet halinde meydana gelen ateş ve titreme olarak kendini gösterebilir. Yaygın görülebilen bir hastalık çeşididir. Tıptaki adına malarya denir. Tedavisi mümkün olan kolay bir hastalıktır. Ancak tedavi edilmemesi durumunda ciddi sorunlar baş gösterebilir, ölümlere bile neden olabilir.

Bu hastalık oldukça uzun bir süredir bilinmektedir. Dünyada bu hastalığa yakalanan kişi sayısının 200 milyondan fazla olduğu sanılmaktadır. Bu hastalık çoğunlukla Asya ve Afrika’da görülür. En yaygın görülen hastalıklardan biridir. Türkiye’de en çok sıtmanın görüldüğü yerler Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleridir. En fazla Gaziantep, Mersin ve Adana’da görülmektedir.

Sıtmanın başlıca nedeni plazmodium adı verilen tek hücreli parazittir. Bu parazitler sıtmaya sebebiyet verir. Anofel cinsi sivri sineğin insanları ısırmasıyla bulaşır. Bilindiği gibi sivrisinekler sıcak ve nemli bölgelerde yaşamaktadır. Bir de parazitlerin neden olduğu sıtmaların şiddeti de farklılık gösterir.

Örneğin P. Ovale ve P. Vivax da ateş 2 günde bir yükselmektedir. Ateş sıcakta özellikle daha fazla yükselir ve hararetler meydana gelir. Tireme de olmaktadır. Bu sıtma türü genellikle Akdeniz ülkelerinde görülür. Diğer bir sıtma türü de P. Falciparumun sebep olduğu sıtma türüdür. Bu sıtma türü sıklıkla Asya’da görülür. Ateş her gün yükselir ve uzun süreli olabilmektedir. En şiddetli türdür. Başka bir sıtma türü olan P. Malaria’da ateş 3 günde bir yükselmekte olup, bu parazitin vücuda girmesinden uzun zaman sonra sıtma görülebilir. Sıkça görülebilen bir sıtma türü değildir.

Nöbetler halinde meydana gelen bir hastalıktır. Parazitin türüne göre belirtilerin şiddeti, nöbetler ve nöbetlerin görülme sıklığı değişmektedir. Nöbetin başlamasından 2-3 gün önce hastada çeşitli semptomlar görülür. Kişi kendini yorgun ve mutsuz hisseder. İştahında azalma görülür. Bacak, baş ve sırtta ağrılar meydana gelebilir. Nöbette ilk meydana gelen durum titreme olayıdır. 2 saat sürebilir. Vücut tümden sarsılır. Titremeyle beraber ateş yükselir. Ateşin şiddeti de parazitin türüne göre farklılaşmaktadır. Deride kuruma ve sıcaklık hissi vardır.

Sıtmadan önce meydana gelen bağ ağrısı nöbet süresince de devam etmektedir. Nabız yükselip sinirlilik durumu meydana gelir. Sıtmanın ilerlemesiyle akciğer ve dalak gibi organlarda büyüme görülebilmektedir. Dalak yırtılabilir ve bu şekilde iç kanama oluşabilir. Anemi meydana gelebilir ve solunum güçlüğü görülebilir.

Doktora başvurduğunuz zaman şikayetlerinizle beraber doktor size yönlendirmelerde bulunacaktır. Çeşitli sorular sorulur. Kan örnekleri alınıp mikrobun kanda olup olmadığı teşhis edilir. Eğer Plasmodium varsa, hastalığın tanısı konulmuş demektir.

Tedavisine gelince, bunun zor bir yöntem olmadığını söylemekte yarar var. Sıtmanın ilacı coğrafi bölgelere göre farklılık göstermektedir. Bunun nedeni plazmodiumun türlerinin bazı ilaçlara karşı direnç kazanmış olmasıdır. Tedavide kullanılan ilaç krokindir. Sıtma savaş dispanserleri, sağlık ocakları ve sıtma personelleri tarafından bu hastalık ücretsiz bir şekilde tedavi edilir. Sıtma ilaçları bir tek sıtma savaş dispanserlerinde vardır ve bu ilaçlar ücretsizdir. Bu ilaçlar koruyucu özelliğine de sahiptir. Eğer sıtmanın yaygın olduğu bir yere gidiliyorsa bu ilaçlar alınabilir.

Korunmak için ilk etapta sıtmaya neden olan sivrisineklerin yok edilmesi gerekir. Bu sivrisineklerin üremelerinin engellenmesi önem taşır. Sıtmadan korunmak için sıtma hastalarının da tedavi edilmesi gerekir. Parazitlerin kaynağının yok edilmesi sağlanmalıdır. Bir de sinek ısırıklarını önlemek için sinek koruyucu spreyler kullanılabilir.

Sıtmanın yaygın görüldüğü bir yere gidilmeden önce koruyucu ilaçların alınması büyük önem taşır. Sıtmanın yoğun bir şekilde görüldüğü yerler nüfusun hızla arttığı bölgelerdir. Sıtma konusunda duyarlılığa önem verilmesi ve ilaç ve malzemelerin yeterli oranda bulunması gerekir. Devletin de bu konuda yeterli bütçe ayırması hastalığı önleme de en etkin yollardan biridir.